Wereldwijd zijn er ruim 200 plekken waar het risico op diabetes type 1 wordt getest, voor onderzoek naar het voorkomen en vertragen van diabetes type 1. Deze plekken werken internationaal samen onder de naam TrialNet.
Als iemand diabetes type 1 heeft, is het risico bij naaste familieleden licht verhoogd. Dit risico kan bepaald worden door de aanwezigheid van zogeheten auto-antilichamen in het bloed te meten. Bij twee of meer auto-antilichamen is de kans bijna 100 procent dat iemand diabetes type 1 krijgt.
Waarom het risico op diabetes type 1 bepalen?
In Nederland wordt het risico op diabetes type 1 (nog) niet getest, omdat de ziekte nog niet te voorkomen is. En lang niet iedereen zou dat risico ook willen weten. Maar het kan wel handig zijn om te weten of iemand op den duur diabetes type 1 zal krijgen, om de volgende redenen:
- Als je weet dat jij zelf of je kind een sterk verhoogd risico heeft, let je extra op de eerste symptomen van diabetes. Daardoor is er minder kans op ketoacidose en gevaarlijke situaties rond de diagnose, omdat je er dan snel bij bent.
- Er lopen verschillende onderzoeken naar immuuntherapieën om te proberen om diabetes type 1 zo lang mogelijk uit te stellen.
- Als bekend is wie er diabetes type 1 gaat krijgen, kunnen onderzoekers van dichtbij volgen hoe de aanloop tot diabetes verloopt. Welke stoffen zijn erbij betrokken en wat zijn de verschillen met iemand die geen diabetes krijgt? Wat zet het proces in gang?
Onderzoek is de focus van het internationale consortium TrialNet, waar ook de Nederlandse onderzoeker Bart Roep bij betrokken is.
Unieke wereldwijde samenwerking
TrialNet is een internationaal netwerk, een consortium, van centra waar klinisch onderzoek wordt uitgevoerd naar de preventie en uitstellen van diabetes type 1. Dit unieke initiatief is in 2003 opgezet. Alle centra bij elkaar bevatten meer dan 70.000 monsters van lichaamsmateriaal, zoals bloed, DNA, weefsel en ander lichamelijk materiaal, van ruim 7.500 donoren.
Een van de belangrijkste programma’s binnen Trialnet is de Pathway to Prevention Study, waarbij familieleden van mensen met diabetes type 1 gratis hun risico kunnen laten testen. Als ze willen, kunnen ze daarna meedoen met een onderzoek.
Voorkomen en uitstellen van diabetes type 1
TrialNet wil vooral nagaan of nieuwe behandelingen het ontstaan van diabetes type 1 vertragen of voorkomen. Daarnaast wil TrialNet proberen om de resterende insulineproducerende bètacellen na de diagnose te behouden.
In de afgelopen 10 jaar heeft TrialNet onderzoeken gedaan binnen 18 ziekenhuizen in Amerika, Canada, Finland, Engeland, Italië, Duitsland, Zweden, Australië en Nieuw-Zeeland. Nog eens 150 medische centra nemen deel in het netwerk. Ruim 25.500 monsters zijn inmiddels verspreid naar 35 laboratoria voor 48 verschillende studies.
Nieuwe inzichten en stappen
Begin dit jaar hebben de onderzoekers van TrialNet de balans opgemaakt en de resultaten beschreven die tot nu toe behaald zijn met alle deelnemende partijen. De studies die door TrialNet zijn uitgevoerd, leverden al belangrijke inzichten op die de manier van denken over diabetes type 1 hebben veranderd. Een selectie:
- Er is niet één standaardvorm van diabetes type 1, en bij iedereen pakt het weer anders uit. Het is dus extra belangrijk om behandelingen op maat te ontwikkelen.
- Er zijn stoffen gevonden waaraan te zien is hoe de bètacellen ten onder gaan na aanval door het afweersysteem, of wanneer de cellen 'gestrest' zijn (geprikkeld).
- De ontdekking van ‘microRNA’s’ in het bloed als kenmerk voor de voortgang van de ziekte. Dat zijn kleine moleculen die invloed hebben op de activiteit van bepaalde genen in het DNA.
- Ontwikkeling van therapieën om de afweerreactie te stoppen en bètacellen te behouden.
- Nieuwe inzichten in hoe diabetes type 1 ontstaat en zich ontwikkelt.
Verdere uitbreiding
Het netwerk TrialNet zal zich verder uitbreiden, meer studies zullen aanhaken en hopelijk zal het daardoor op niet al te lange termijn mogelijk zijn om diabetes type 1 te voorkomen, uit te stellen of af te remmen.
Vragen over dit onderzoek?
Maak eenvoudig in 1 minuut een account aan en stel je vraag onder dit artikel!