Diagnose diabetes type 1

Van diabetes type 1 kun je vrij plotseling ziek worden. Dat is het moment waarop je de diagnose krijgt. De aanloop naar diabetes in je lichaam kan dan wel al weken, maanden of jaren geleden bezig zijn. 

Ook de symptomen van diabetes type 1 beginnen soms heel geleidelijk. Wat betekent de diagnose diabetes type 1? En waardoor krijgen kinderen of volwassenen diabetes type 1?

Symptomen en de diagnose

Diabetes type 1 heeft vaak herkenbare symptomen, zoals dorst, veel plassen, afvallen en vermoeidheid. Maar soms zijn de klachten eerst wat vaag. 

Kom je daarmee bij de huisarts, dan zal die de bloedsuiker meten. Dat gebeurt het makkelijkst met een vingerprik. Is de bloedsuiker (glucosewaarde) veel te hoog en vermoedt de arts diabetes type 1, dan ga je meteen door naar een internist of kinderarts in het ziekenhuis. Soms met grote spoed.

In het ziekenhuis krijg je verder onderzoek en begint meteen de behandeling. In het bloed kijkt de arts niet alleen naar de bloedglucose, maar vaak ook of er bepaalde afweerstoffen in het bloed zitten. Aan die stoffen is te zien of het echt diabetes type 1 is, een auto-immuunziekte.

Ketoacidose leidt vaak tot diagnose

Wanneer de bloedsuikers erg hoog oplopen, verzuurt het bloed. Dat heet ketoacidose en het kan levensgevaarlijk worden.

Ketoacidose ontstaat wat makkelijker voordat iemand de diagnose heeft, dus zonder behandeling. Vooral kinderen hebben soms ketoacidose op het moment van de diagnose. 

Na de diagnose

Na de diagnose start je samen met de internist of kinderarts, verpleegkundige en een diëtist de behandeling met insuline. Dan voel je je gelukkig snel een stuk beter. Bij veel mensen gaat het lichaam tijdelijk zelf weer meer insuline maken. Dit heet ook wel de honeymoonfase. 

Na de diagnose heb je echt de tijd nodig om te accepteren dat je opeens diabetes hebt, een chronische ziekte die niet meer overgaat. Het is best een ‘emotionele achtbaan’. Tip: voor jongeren en jongvolwassenen heeft Stichting ééndiabetes een speciaal magazine gemaakt.

De diagnose bij kinderen en volwassenen

Diabetes type 1 kun je op elke leeftijd krijgen. De helft van de diagnoses wordt gesteld bij kinderen en jongeren. Het aantal kinderen dat per jaar de diagnose diabetes type 1 krijgt, is in de afgelopen dertig jaar verdubbeld. Het is nog niet precies bekend waardoor dat komt.

Volwassen krijgen even vaak de diagnose diabetes type 1 als kinderen. Ruim 40 procent van de mensen met diabetes type 1 is ouder dan 30 jaar bij de diagnose. Soms wordt het dan eerst aangezien voor diabetes type 2. 

GAD65 en andere afweerstoffen

Rond de diagnose van diabetes type 1 kom je soms ook het woord GAD65 tegen. Wat is dat? Het eiwit GAD65 maakt een belangrijke stof aan die signalen doorgeeft tussen de cellen die insuline maken in de alvleesklier. De afweer van je lichaam kan GAD65 zien als een vreemde indringer, waardoor je afweerstoffen maakt tegen GAD. 

Artsen kijken naar deze afweerstoffen in het bloed om met zekerheid de diagnose 'auto-immuun diabetes type 1' te stellen. Vaak testen ze voor de zekerheid ook nog de afweerstoffen IA2 en ZnT8. Wetenschappers proberen GAD65 ook te gebruiken als ‘vaccin’ bij diabetes type 1. 

Wat is je levensverwachting met diabetes type 1?

Na de diagnose maak je je misschien zorgen over de toekomst. Gelukkig kun je met diabetes even oud worden als zonder diabetes. Maar gemiddeld is de levensverwachting met diabetes type 1 toch korter: zo’n 13 jaar. Maar er is goede hoop dat dat nu al snel verandert. 

Want het heeft vooral te maken met complicaties van diabetes. En die krijgen minder kans bij stabiele bloedsuikers. De moderne diabeteshulpmiddelen, zoals insulinepompen, glucosesensoren en zelfs systemen die ze aan elkaar koppelen, houden de bloedsuikers veel stabieler dan een paar jaar terug. 

Risicofactoren: waardoor ontstaat diabetes type 1? 

Wanneer je plotseling diabetes type 1 krijgt, is er in je lichaam al een geleidelijk proces aan vooraf gegaan, van misschien al maanden tot jaren. Wat nou precies diabetes type 1 uitlokt, is nog steeds een raadsel. Het is in ieder geval een samenspel van verschillende risicofactoren.

Die risicofactoren kunnen van alles zijn, zoals bepaalde virussen, voeding (bijvoorbeeld gluten of koemelk) of de samenstelling van je darmflora. En die factoren zetten ook niet zomaar bij iedereen diabetes in gang. Genetische aanleg en erfelijkheid spelen een rol, maar óók weer niet bij iedereen. Bij 85 procent van de mensen met diabetes type 1 komt het helemaal niet voor in de naaste familie.

Er is dus nog veel onderzoek nodig om erachter te komen wat de oorzaak is van diabetes type 1, ook onderzoek naar mogelijk beschermende factoren zoals vitamine D. Zodat we hopelijk diabetes type 1 in de toekomst kunnen voorkomen!

Op de hoogte blijven?

Ontvang regelmatig nieuws over diabetes type 1 per e-mail, met alleen artikelen die voor jou interessant zijn. Maak eenvoudig in 1 minuut een account aan en geef je interesses aan!