De alvleesklier (pancreas) is een orgaan in de buurt van de maag. Hij maakt onder andere insuline aan. Daarnaast maakt de alvleesklier glucagon en spijsverteringssappen.
De alvleesklier zit in de buik, gedeeltelijk achter de maag en de twaalfvingerige darm. Bij volwassenen is de alvleesklier 12 tot 15 cm lang en weegt 70 tot 100 gram. De alvleesklier geeft insuline af aan het bloed. Daarmee wordt de bloedsuiker geregeld. De cellen die in de alvleesklier insuline maken, heten bètacellen. Ze zitten in de eilandjes van Langerhans.
Andere taken
Maar de alvleesklier doet nog meer: hij maakt 1,5 tot 3 liter ‘spijsverteringssappen’ aan die via een afvoerbuisje naar de twaalfvingerige darm stromen. Ze helpen de darmen om voedsel te verwerken.
Daarnaast maakt de alvleesklier het hormoon glucagon, dat de bloedsuiker juist helpt te verhogen als het nodig is, vanuit opgeslagen reserves. Glucagon wordt gemaakt door alfacellen. Die zitten ook in de eilandjes van Langerhans, net als de bètacellen die insuline maken.
Werking alvleesklier bij diabetes
Bij diabetes type 1 maakt de alvleesklier geen insuline meer, omdat de cellen die dat moeten doen zijn vernield of stilgelegd door het eigen afweersysteem. Dat denkt dat de insulineproducerende cellen indringers zijn die moeten worden opgeruimd.
Klachten aan de alvleesklier
Als de alvleesklier ontstoken raakt (pancreatitis) of verwijderd is, bijvoorbeeld bij alvleesklierkanker, kun je ook diabetes krijgen. Maar dat heeft dan dus een andere oorzaak. In dat geval krijg je medicijnen die de rol van de spijsverteringscellen overnemen, en spuit je insuline net zoals mensen met diabetes type 1.
Kunstmatige alvleesklier
Verschillende onderzoekers zijn bezig om een kunstmatige alvleesklier te maken.