In een hybrid closed loop-systeem is een continue glucosesensor gekoppeld aan een insulinepomp. Daarbij berekent de pomp deels grotendeels automatisch de hoeveelheid insuline, en stopt met insuline afgeven als de bloedsuiker te laag is. Welke hybrid (semi-) closed loop-systemen zijn er in Nederland? En hoe doen ze het vergeleken met elkaar, en ten opzichte van een volledige closed loop?
Wie diabetes type 1 heeft, moet zichzelf insuline toedienen. Maar in de honderd jaar dat die behandeling bestaat, lukt dat nog steeds niet goed genoeg. Vooruitgang in techniek maakt het toedienen wel steeds nauwkeuriger én met minder nadenken, zoals in een hybrid closed loop-systeem (semi-closed) of liefst een volledige closed loop.
Wat is een hybrid closed loop, en wat is het verschil met volledige closed loop?
Het doel van hybrid closed loop-systemen is dat hulpmiddelen samenwerken voor een gezonde bloedsuikerspiegel. En dat je daarbij zelf zo min mogelijk hoeft te doen, dus niet meer zelf bloedsuiker meten, insuline berekenen, toedienen en dag en nacht alles in de gaten houden.
Het sluiten van dit standaard ‘rondje van handelingen’, de cirkel (het Engelse loop) staat bekend als closing the loop. Moet je zelf nog wel af en toe iets doen, zoals je maaltijden invoeren, dan heet het officieel een hybrid closed loop: hybride omdat de cirkel nog niet helemaal gesloten is. De eerste systemen die officieel op de markt zijn gekomen, zijn hybride. (NB: dit artikel gaat dus NIET over het doe-het-zelf-loopen, zie hieronder voor het verschil.)
Welke hybrid closed loop-systemen zijn er op de markt?
Er zijn op dit moment vier hybrid closed loop-systemen beschikbaar op de Nederlandse markt:
- De Medtronic MiniMed 670G en 780G,
- de Tandem t:slim met het Control-IQ algoritme,
- en de Accu-Chek Insight van Roche, met het Diabeloop-algoritme.
De ontwikkelingen op dit gebied gaan snel en de concurrentie neemt toe. Want naast deze systemen zijn er nog andere in ontwikkeling, zoals de Omnipod 5, CamAps FX en, van eigen bodem, de Inreda Kunstalvleesklier. Deze laatste is geen hybride, maar een volledig automatische closed loop. Hij kan namelijk met zowel insuline als glucagon reguleren. In de vergelijking hieronder is dit systeem meegenomen, omdat het sinds eind 2020 op de markt is – nog wel beperkt tot een eerste studieproject.
Wat is het verschil met doe-het-zelf loopen?
De systemen waarover dit artikel gaat, zijn officieel goedgekeurde (hybrid) closed loop-systemen. Ze zijn dus als combinatie met dit doel op de markt gebracht, door een continue glucosesensor te koppelen aan een insulinepomp, en aan slimme software die alles kan berekenen met algoritmes; kunstmatige intelligentie.
Ook al enige tijd bekend is het zoheten ‘loopen’, waarbij mensen die koppeling zelf maken, ook met sensoren, pompen en software, maar in allerlei combinaties. En zonder dat die combinaties en software helemaal officieel zijn getest en goedgekeurd volgens de strenge regels en procedures die gelden voor medische hulpmiddelen. > Meer over dit do-it-yourself loopen.
De voordelen van closed loop
Het doel van een hybrid of helemaal closed loop is dus om zoveel mogelijk automatisch de bloedsuiker te regelen. En om daardoor natuurlijk betere bloedsuikers te bereiken. Hoe goed lukt dat met de bestaande officiële systemen? In meerdere onderzoeken zijn de prestaties van closed loop-systemen vergeleken met gewone insulinepompen. De resultaten:
- Verbetering van HbA1c met 0,33-0,8 procentpunten.
- Meer tijd binnen de streefwaarden; in de meeste studies ongeveer 10%, oftewel 2,4 uur per dag extra. Vooral ’s nachts: 48-115 minuten extra Time in Range (TIR).
- Minder tijd laag zitten (onder de 3,9 mmol/l); in de meeste studies een- tot tweederde minder.
- Halen van de officieel vastgestelde minimale behandeldoelen (meer dan 70% van de tijd binnen de streefwaarden, en minder dan 4% van de tijd te laag zitten).
- 15% beter slapen.
- Met een bi-hormonale closed loop (insuline en glucagon) is de tijd binnen streefwaarden 78-87% en in de nacht zelfs 85-97%. Hypo’s komen bijna niet meer voor (0,4-0,6%).
(Hybrid) closed loop-systemen vergeleken: welke werken het beste?
Hoe doen de verschillende closed loop-systemen het nu ten opzichte van elkaar? Daarvoor hebben we (het Diabetes Fonds) verschillende recente klinische studies naast elkaar gelegd. We keken naar de verbetering van HbA1c, Time in Range (TIR), Time below Range (TBR, oftewel hypo’s) en kwaliteit van leven.
Wel goed om te weten: de vergelijking is niet helemaal eerlijk. Dat komt door verschillen in bijvoorbeeld leeftijd van de gebruikers, en hun HbA1c en TIR bij de start van de studies. Ook zijn er verschillen in het aantal gebruikers, studieduur en welk systeem precies is gebruikt door de controlegroep (de vergelijkingsgroep). De details zijn te vinden in dit uitgebreide document van het Diabetes Fonds.
Time in Range bij alle systemen verbeterd
Time in Range is het percentage van de tijd die iemand doorbrengt met een bloedsuiker tussen 3,9 en 10,0 mmol/l. Dus hoeveel tijd zit je binnen de streefwaarden? Elk van de huidige (hybrid) closed loop-systemen leidt daarbij tot gezondheidswinst. Want in bijna alle studies is de Time in Range 70% of hoger, het internationaal afgesproken minimale behandeldoel.
Hoe groot de verbetering precies is, hangt af van de situatie waarmee het systeem is vergeleken, dus van de controlegroep. In de meeste studies is dat een pomp met een niet-gekoppelde sensor.
De grafiek onderaan dit artikel laat zien dat de verschillen tussen de systemen kleiner zijn dan de verschillen met de controlesituaties. Met andere woorden: het gebruik van hybrid closed loop levert de grootste gezondheidswinst op. Welk systeem dat moet zijn, hangt meer af van persoonlijke voorkeuren.
Verder valt op dat de kunstalvleesklier van het Nederlandse Inreda Diabetic als beste uit de bus komt. Dit is dan ook het enige volledig automatische closed loop-systeem in het rijtje.
Time below Range (hypo’s)
Time below Range is het percentage van de tijd dat iemand te laag zit, dus een hypo heeft (bloedsuikerwaarden <3,9 mmol/l).
Met alle bestaande (hybrid) closed loop-systemen wordt het minimale behandeldoel van <4% TBR gehaald. Voor hypo’s wordt bovendien aangenomen dat iedere vermindering goed is (‘klinische relevantie’). De grafiek hieronder laat zien gebruikers van closed loop ongeveer de helft minder in hypo tijd zitten dan de controlegroep. De Inreda-closed loop scoort wederom het beste, doordat dit systeem naast insuline ook glucagon gebruikt.
De verschillen tussen de (hybrid) closed loop-systemen in beeld
Hieronder staan de verschillen weergeven in grafieken. De bovenkant van de staven is de bereikte gemiddelde TIR, de onderkant de TIR in de controlegroep. De lengte van de balk is dus de verbetering dankzij closed loop. De grafiek over Time below Range moet je juist andersom bekijken: de onderkant is de Time below Range met closed loop, de bovenkant is de controlesituatie. De lengte van de staven is de daling dankzij closed loop.
Op de hoogte blijven?
Ontvang regelmatig nieuws over diabetes type 1 per e-mail, met alleen artikelen die voor jou interessant zijn. Maak eenvoudig in 1 minuut een account aan en geef je interesses aan!
Beeld: Shutterstock en uitsnedes van productfoto's van de fabrikanten, van links naar rechts: Accu-Chek Insight, de t:Slim, MiniMed 780G, en de Inreda-kunstalvleesklier (de enige volledige closed loop).