De FreeStyle Libre (FSL) van fabrikant Abbott is een zogeheten flash glucosemonitor. Hij bestaat uit een sensor die in de bovenarm steekt, en je leest zelf de glucosewaarde af met de bijbehorende reader of app. De FSL is sinds 2014 op de markt en sinds eind 2020 is er ook de FSL2.
Met de FreeStyle Libre glucosemeter is het niet meer nodig om meerdere keren per dag in een vinger te prikken om de bloedsuiker te meten. De hogere kwaliteit van leven is een belangrijke meerwaarde van de FSL-sensor, ook bijvoorbeeld tijdens werk en sporten. Vanaf 12 december 2019 wordt de FSL vergoed voor mensen met intensieve insulinetherapie, dus ook de meeste mensen met diabetes type 1.
In dit dossier:
- Hoe werkt de FreeStyle Libre?
- Is de FreeStyle Libre beter dan vingerprikken?
- Welke nadelen heeft de FreeStyle Libre?
- FreeStyle Libre vergoeding en kosten
- Waar bestel ik de FreeStyle Libre?
- FreeStyle Libre 2 en 3 met alarmfunctie
- Hoe vaak per dag scannen?
- FreeStyle Libre stickers, hoesjes en covers
Hoe werkt de FreeStyle Libre?
De FreeStyle Libre bestaat uit een sensor die op de bovenarm wordt gedragen en een reader die je los bij je kunt dragen, of je gebruikt een smartphone daarvoor.
FreeStyle Libre Sensor
De sensor kan maximaal 14 dagen blijven zitten. Hij meet elke minuut de glucose in het onderhuidse weefselvocht. De waarde loopt een paar minuten achter op de echte glucosewaarde in het bloed. De waardes worden maximaal 8 uur opgeslagen dus je kunt ook terugkijken in de tijd.
FreeStyle Libre Reader of scanner
Met behulp van de reader of scanner is de waarde en de trend af te lezen. De reader kan de gegevens voor langere tijd (maximaal 90 dagen) opslaan. Uitgebreide rapporten zijn vervolgens op de computer te bekijken. Ook met moderne smartphones is de sensor te scannen.
App voor de FreeStyle Libre
Het is op twee manieren mogelijk om met je telefoon de FreeStyle Libre uit te lezen. De LibreLink app is gratis te downloaden en beschikbaar voor Android en iOS. Je kunt dan zelf kiezen of je je suikerwaarde scant met je telefoon of met de reader. Abbott biedt ook regelmatig webinars (live) en e-learning (op afroep) aan voor gebruikers.
De technische vereisten voor FreeStyle LibreLink 2.5:
- iPhone 7 of hoger met iOS12 of hoger
- Android 8.0 met NFC en Bluetooth.
Is de FreeStyle Libre beter dan vingerprikken?
Onderzoeken uit binnen- en buitenland laten de voordelen van de FreeStyle Libre zien. De belangrijkste resultaten op een rij:
2018: het internationale IMPACT-onderzoek
Uit een test van een half jaar bij 167 mensen met diabetes type 1 uit vijf landen bleek dat zij dagelijks minder lang lage bloedsuikers hadden. Het HbA1C bleef gelijk.
2018 en 2019: het Belgische RESCUE en FUTURE-onderzoek
In een groep van uiteindelijk 1.700 gebruikers van de FSL was de kwaliteit van leven hoog. Hun HbA1c-waarden bleven ongeveer gelijk maar er was flinke vooruitgang op verschillende vlakken, zoals minder ziekenhuisopnamen, minder verzuim en minder hypo's en hypers.
2019: Engels onderzoek van diabetologen
Van 3.382 mensen met diabetes type 1 uit Engeland zijn nieuwe cijfers verzameld over het gebruik de FreeStyle Libre in de eerste zes maanden. Wie eerst een hoog HbA1c had, ging het meest erop vooruit. Ook namen hypo’s af.
2019: Nederlands onderzoek met prof. dr. Henk Bilo
In totaal 700 deelnemers van 80 ziekenhuizen gebruikten twaalf maanden de FreeStyle Libre. Zij bleken minder hypo’s te hebben, een beter HbA1C, minder ziekenhuisopnames, minder verzuim van werk en een betere kwaliteit van leven. Dit onderzoek is gedaan door Ziekenhuis Isala, Diabetesvereniging Nederland en zorgverzekeraar Zilveren Kruis.
Professor Bilo: 'De FreeStyle Libre is een goed alternatief voor de vingerprik gebleken in de onderzochte indicatiegroepen van mensen met diabetes mellitus type 1, type 2, en de zeldzame erfelijke vormen LADA of MODY.' In december 2019 werden de Nederlandse resultaten ook internationaal erkend, door publicatie in het vakblad BMJ Open Diabetes Research & Care.
2020: Groot Frans onderzoek naar impact op ketoacidose
In de grote RELIEF-studie in Frankrijk bij 33.203 mensen met diabetes type 1 bleek een ruimte halvering van het aantal ziekenhuisopnamen voor ketoacidose (verzuring van het bloed door hoge bloedsuikers).
Welke nadelen heeft de FreeStyle Libre?
Bij sommige mensen veroorzaakt de lijm van de FreeStyle Libre huidirritaties.
Een aantal gebruikers vindt de metingen bij hen toch niet betrouwbaar genoeg. Ook worden er fouten gemeld, bijvoorbeeld na het stoten, en er zijn klachten over het loslaten van de sensor. De FreeStyle Libre is soms niet betrouwbaar bij hele hoge en hele lage waardes. Dan is een vingerprik nog steeds nodig om de waarde te controleren. Abbott heeft wel twee keer een update uitgevoerd, wat de nauwkeurigheid aanzienlijk heeft verbeterd.
Een ander nadeel is dat de huidige versie van de FreeStyle Libre geen alarm geeft bij te hoge of te lage waardes. Ook is hij niet te koppelen aan een insulinepomp. Sommige mensen vinden het bovendien een nadeel dat de FreeStyle Libre zichtbaar is.
Er zijn mensen die problemen melden met de sensor in de sauna. Maar anderen lossen dat op met handigheidjes om de sensor af te dekken met een spandex band, zie bijvoorbeeld deze tips over de FreeStyle Libre en de sauna.
FreeStyle Libre vergoeding en kosten
Vanaf 10 december 2019 wordt de FreeStyle libre volledig vergoed voor mensen met diabetes type 1 die afhankelijk zijn van insuline (en mensen met diabetes type 2 die een intensief insuline-schema gebruiken).
De afgelopen jaren is er veel discussie geweest over de vraag of de FSL vergoed moest worden. De verzekeraars wilden wachten op meer onderzoek. Die resultaten uit Nederland (het onderzoek in samenwerking met het Zilveren Kruis) zijn er inmiddels.
Mede dankzij dit onderzoek, lobby door Diabetesvereniging Nederland (DVN) en Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) plus de inzet van petities door mensen met diabetes (zoals sensorvergoeding.nl) besloot Zorginstituut Nederland (ZIN) op 12 december 2019 om een brede vergoeding te gaan hanteren voor flash glucosemeting (de FreeStyle Libre-sensor), namelijk voor iedereen met intensieve insulinetherapie (met minimaal 4 vingerprikken per dag). > Lees hier het standpunt van ZIN.
Na het nieuws over vergoeding hadden mensen direct veel vragen over vergoeding, waarvan DVN de 3 dringendste op een rij zette.
Terugblik op de stappen voor vergoeding van de FSL:
Op 12 december 2019 besloot Zorginstituut Nederland (ZIN) tot volledige vergoeding voor mensen met diabetes type 1 die afhankelijk zijn van insuline, met ingang van 10 december 2019.
In oktober 2019 lieten zorgverzekeraars weten dat jongeren die een flash glucosesensor (FGM) gebruikten en 18 jaar werden, deze voortaan ook na hun 18e vergoed krijgen.
In mei 2019 adviseerde de Rondetafel Diabeteszorg om na te gaan en te onderbouwen of alle mensen met diabetes type 1 flash glucose monitoring (FreeStyle Libre) vergoed kunnen krijgen.
In april 2018 nam ZIN een besluit over gedeeltelijke vergoeding uit het basispakket voor bepaalde groepen:
- Kinderen met diabetes type 1.
- Volwassenen met gemiddeld hoge bloedsuikerwaarden die slecht zijn in te stellen.
- Zwangere vrouwen met diabetes type 1 en 2 (geen zwangerschapsdiabetes).
- Vrouwen met diabetes types 1 en 2 die een zwangerschapswens hebben.
Onder de FSL-vergoeding vielen dus niet mensen met diabetes type 1 die ernstige hypo’s hebben en/of deze niet goed merken (hypo-unawareness). Voor hen is de continue glucosemeter (CGM) een veiliger alternatief vanwege de alarmfunctie. Deze mensen kregen al een CGM vergoed van de verzekering (en dat blijft nu ook zo).
Overigens nam de Tweede Kamer op 5 november 2019 twee moties aan. Daarin werd bepaald dat ZIN zo snel mogelijk moet onderzoeken of CGM (continue glucosemeting) naast flash glucose eveneens vergoed moet worden. In dat onderzoek moet ZIN gebruik maken van bestaande kennis over CGM-gebruik in West-Europa.
Waar bestel ik de FreeStyle Libre?
Mensen die de FSL al eerder vergoed krijgen, kunnen hem sinds begin 2019 bestellen bij Bosman, Boeren Medical, OneMed Apotheekservice, De Diabeteswinkel, Diabstore en Mediq Direct Diabetes. Klanten van deze leveranciers hoeven de kosten dan niet meer voor te schieten en later zelf te declareren bij hun zorgverzekeraar. Je kunt ook zelf rechtstreeks bestellen via de FSL-webshop, dan schiet je de kosten wel zelf eerst voor.
Maar wat wel belangrijk is nu sinds december 2019 iedereen met diabetes type 1 hem vergoed krijgt: je moet eerst een akkoord van je behandelaar hebben. Dus daar gaat mogelijk wat tijd overheen, want je moet daarvoor eerst een afspraak maken. Wel kun je alvast de online zelfstudie-module van Abbott volgen (30 minuten) waarin je alvast de basis leert om de FreeStyle Libre te gebruiken.
FreeStyle Libre 2 en 3 met alarmfunctie
De FreeStyle Libre 1 heeft een opvolger gekregen, de FSL 2, met als belangrijkste verbetering een alarmfunctie. Daarmee ging de sensor qua functies richting een continue glucosemeter. Deze verbeterde versie is vanaf 25 november op de Nederlandse markt.
In september 2020 kondigde Abbott de FSL 3 aan, die echt een real time continue glucosemeter is, maar voor de prijs van de eerdere flash glucosemeter. Ook dit model komt naar Europa, maar het is nog niet bekend of hij ook in Nederland beschikbaar zal zijn.
Hoe vaak per dag scannen?
Nederlandse onderzoekers analyseerden in 2021 de anonieme gegevens die online verzameld zijn gedurende meer dan vijf jaar. Ze zagen een verband tussen hoe vaak gebruikers scannen en hun bloedsuikerregulatie. Mensen die minstens 25 keer per dag scanden hadden de beste glucosewaarden, al is dat alleen een verband, niet per se een oorzaak.
FreeStyle Libre stickers, hoesjes en covers
Er zijn verschillende accessoires te vinden voor de FreeStyle Libre, bijvoorbeeld om de witte sensor wat aan te kleden. Let op: de sensor moet wel kunnen blijven 'ademen' door de cover heen. Anders werkt hij mogelijk niet goed. Om die reden raadt Abbott zelf stickers en tape af.
- Diabetes FeelGoods heeft stickers en screenprotectors voor de reader en stickers voor de sensor.
- Prikkedief heeft hoesjes voor de reader en covers voor de sensor.
MRI-scan en glucosesensor
Het kan gevaarlijk zijn om een glucosesensor (bijvoorbeeld een FreeStyle Libre) te dragen tijdens een MRI-scan. Je kunt dan namelijk een (derdegraads) brandwond oplopen. Ook kan de sensor kapot gaan. Daarom wordt aangeraden om je glucosemeter te verwijderen voordat je de MRI-scanner ingaat.
Recentste update van dit dossier: 25 juni 2021
Op de hoogte blijven?
Ontvang regelmatig nieuws over diabetes type 1 per e-mail, met alleen artikelen die voor jou interessant zijn. Maak eenvoudig in 1 minuut een account aan en geef je interesses aan!